Utangaçlık duygusu genel manasıyla herhangi bir durumda veya bulunulan ortam içinde ilgi odağı olmaktan çekinmek ve içe kapanmaktır.

Pedagogların yapmış olduğu açıklamaya göre doğumdan 6 yaşına gelene kadar çocukların yaşamış olduğu utangaçlık duygusu onun okul çağında başarısızlıklarla karşılaşabileceği konusunda aileleri uyarıyor.

Dünyada bulunan her kişi genetik farklılıklar ile doğar, bu farklı kişilik özellikleri ile dünyaya gelen bireyler yaşamış oldukları çevre ve sosyal şartlar genetik farklılıklar ile birleşince kişiliği şekillenmeye başlar.

Çocuklarda meydana gelen utangaçlığın nedenleri

  • Çocuklarda görülen utangaçlık duygusunun nedeninin genellikle başarısızlık ve zayıf benlik kavramından kaynaklandığını bilmek gerekir.
  • Gelişim döneminde ki çocuklar birçok davranışını anne ve babadan öğrenirler. Bu yüzden ebeveynlerin davranışları belirleyicidir.
  • Kısıtlı sosyal çevrede yaşayan çocuklarda,
  • Ebeveynlerin çocuklarının utangaçlık duygusunu olumlu veya olumsuz bir davranış gibi algılayıp buna göreaşırı titiz davranmaları,
  • Anne ve babanın çocuklarında bağımlı ve ürkek kişilik özelliklerine yol açacak aşırı koruyucu tutum sergilemeleri,
  • Ailenin çocuğunu başka çocuklarla veya kardeşiyle kıyaslaması,
  • Ortam içinde ve saygı duyduğu kişiler arasında çocuğun sürekli küçük düşürülmesi,
  • Okul hayatında yaşamış olduğu başarısızlıklar,

Çocuğumun utangaç olduğunu nasıl anlarım ?

  • Sizin dışınızda başka biriyle iletişim kurmuyor ya da kurmak istemiyorsa,
  • Toplum içinde, eş dost ziyaretlerinde çocuğunuz yanınızdan ayrılmıyor ve yaşıtlarıyla oynamak istemiyorsa,
  • Arkadaşları veya sizinle iletişim kurarken göz kontağından kaçıyorsa,
  • Okulda ekip çalışması yerine sürekli bireysel kendi başına yapılacak çalışmaları seçiyorsa,
  • Başkasının sormuş olduğu sorulara cevap vermeden ortamdan uzaklaşıyorsa,
  • Arkadaşları ile birlikteyken konuşacak herhangi bir konu bulamıyorsa,
  • Yeni tanıştığı kişilere karşı utangaçlık duygusunu uzun süre kıramıyorsa,
  • Tanımadığı kişilerin karşısında yanlış yapmaktan ve hatalı davranmaktan çekiniyorsa,
  • Arkadaşlarından birşey isterken çekiniyor veya ödünç verdiği birşeyi arkadaşından isterken zorlanıyorsa,
  • Topluluk ve kalabalık önünde konuşmaktan çekiniyorsa,
  • Sürekli yalnız kalmak istiyorsa,

çocuğunuzun utangaç bir yapıya sahip olduğu kanısına varabilirsiniz.

Utangaçlık konusunda ailelere öneriler

  • Çocuklarda oluşan utangaçlık duygusunun onda ne kadar daha devam edeceği tamamen sizin göstermiş olduğunuz tutuma bağlıdır. Onun üzerinde baskıcı ve sıkıcı davranmayarak, kendi dengesini bulmasına fırsat tanımanız gerekir.
  • Çocuğun yapmış olduğu yanlış tutumları sonucunda ayıplayarak utandırmak, bilhassa da kalabalık içinde bunu yapmak utangaçlığı olumsuz etkileyeceği gibi daha da artmasına sebep olacaktır.
  • Konuşması ya da kendi yaşındaki çocuklarla oynaması konusunda ona ısrarcı davranmayın. İstediği ve hoşuna giden şeyleri yapma konusunda onu serbest bırakmanız onu rahatlatacaktır.
  • Başka çocuklar ve yaşıtlarıyla birlikte sizin yardımınız olmadan iletişim kurması ve oynaması utangaçlık konusunda olumlu sonuçlar doğuracaktır.
  • Yapmış olduğu herhangi bir iş veya aktivite karşısında onu cesaretlendirmek için elinizden geleni yapın ancak ikna konusunda aşırıya kaçmamanız tavsiye edilir.
  • Çocuğunuzun iyi yapmış olduğu bir beceri konusunda arkadaşına yardım etmesini sağlamanız için öğretmenizle iletişime geçin. Bu durum çocuğunuzun başkalarıyla iletişim becerisini geliştirecektir.
  • İlk olarak çok fazla arkadaşı yerine 1 arkadaşıyla beraber grup çalışması yapması için ortam ayarlayın. Bu durum onun toplumsal açıdan ilişki kurmasına olanak tanıyacaktır.
  • Onu sevdiği ve konuşmaktan zevk aldığı arkadaşlarının yanına sık sık götürmek, zamanla yabancılara karşı duymuş olduğu ürkekliği yok edecektir.
  • Utangaçlığın en çok yaşandığı ortamlardan birisi de şüphesiz topluluk önünüdür. Örneğin çocuğunuzun sözlü sırasında tahtada okuyacağı konuyu rahatça sunana kadar sizin önünüzde prova etmesine olanak tanıyın.