Şuana kadar 200'ü geçik sebebi bulunduğu kanıtlanmıştır. Anne-babaların korktuğu gibi zeka geriliği kalıtımsal değildir. Zeka geriliğine sebep olan nedenler 3 başlık altında şöyle toplanır.

a) Doğum öncesi nedenler:

Doğum öncesinde olan nedenlerde de bir çok çeşit vardır. Örneğin; gebelik esnasında annenin kullanmış olduğu ilaçlar, geçirmiş olduğu kanamalar ve ateşli hastalıklar bunlardan bir kaçıdır. Gebelik döneminin ilk 3 ayında annenin geçirdiği kızamıkçığın anne üzerinde tehlikesi olmazken, bebekte ağır beden bozuklukları, anomaniler ile beraber zeka geriliğine de sebep olabilmektedir. Diğer yandan doğum öncesi nedenlerin arasında genlerdeki bozukluğa bağlı olarak da zeka geriliği olan çocuk dünyaya gelebilir. Mongolizm diye bilinen bir çeşit zeka geriliği yaşlı annelerin çocuklarında daha yüksek oranda görülmektedir. Anne ile babanın kan uyuşmazlığının ortaya çıkardığı ağır sarılık bebeğin beynini zedeleyerek zeka geriliğine sebep olmaktadır. İç salgı bezlerinin iyi çalışmıyor olması da zeka geriliğine sebep olabilir. Annenin tiroid bezinin çalışmaması ya da yetersiz çalışması çocuğun beden ve zihin gelişimini yavaşlatır. Sayılamayacak kadar bir çok enzim bozuklukları da zeka geriliklerinin nedeni olabilir. Doğum öncesi nedenler arasında, çok düşük bir oranda kalıtımsal etkenler yer alır.  Başka bir tabirle ailede birden çok kardeşin zeka geriliği ile doğması düşük bir orandır.

b) Doğumla ilgili nedenler:

Doğum esnasında çocuğun soluk almasını aksatan ya da tümden durduran nedenler beyin dokusunun beslenmesini engeller. Örneğin; Uzun süren güç doğumlar, çocuğun başının incinmesi, göbek bağının çocuk boynuna dolanması gibi durumlar zeka geriliğine yol açabilir. Ancak şuna da değinelim her güç doğum sonucunda zeka geriliği gözlenmez. Çocuğun doğduğu gibi soluk almayışı, ağlamayışı da bir neden olabilir. Uzun süre soluk almayan çocuklarda tehlikelidir. Ama bir dakika kadar bir süreyi geçmeyen soluk durmaları beyni pek etkilemez.

c) Doğum sonrası nedenler:

Erken çocukluk döneminde geçirilen ağır beyin yaralanmaları zeka geriliğine sebep olabilir. Beyin yangısı ve beyin zarı yangısı sonucu sıklıkla zeka geriliği gözlenir.

Nedeni ne olursa olsun sonuç olarak beyin dokusunda bozulma meydana gelmekte ve bu yüzden zeka geriliği oluşmaktadır. Zeka geriliğinin de bir çok derecesi vardır.

Not; Her zeka geriliği sorunu yaşayan çocukta belirttiğimiz nedenler ortaya çıkmayabilir. Özellikle zeka geriliğinin ağır derece de olmadığı durumlar için nedeni bulmak kolay olmaz.